Odbudowa mikrobiomu z utraconymi gatunkami – z jogurtem z L. reuteri, L. gasseri i B. coagulans - jogurt SIBO

Zaktualizowano 10 sierpnia 2025

Przepis: L. reuteri, L. gasseri i B. coagulans – jak samodzielnie przygotować jogurt SIBO

Odpowiednie także dla osób z nietolerancją laktozy (patrz uwagi poniżej).

Składniki (na ok. 1 litr jogurtu)

• 4 kapsułki L. reuteri (po 5 mld KBE)
• 1 kapsułka L. gasseri (po 12 mld KBE)
• 2 kapsułki B. coagulans (po 4 mld KBE)
• 1 łyżka inuliny (alternatywnie: GOS lub XOS przy nietolerancji fruktozy)
• 1 litr (bio) mleka pełnego, 3,8 % tłuszczu, ultrawysoko podgrzanego i homogenizowanego lub mleka UHT
• (Im wyższa zawartość tłuszczu w mleku, tym gęstszy jogurt)

Uwaga:

• 1 kapsułka L. reuteri, co najmniej 5 × 10⁹ (5 miliardów) CFU (KBE) (de)
• CFU oznacza colony forming units – czyli po polsku jednostki tworzące kolonie (KBE). Ta jednostka mierzy, ile żywych mikroorganizmów znajduje się w preparacie.

Wskazówki dotyczące wyboru mleka i temperatury

• Nie używaj świeżego mleka. Nie jest wystarczająco stabilne na długi czas fermentacji i nie jest sterylne.
• Idealne jest mleko UHT (długoterminowo przechowywane, ultrawysoko podgrzane): jest sterylne i można je używać bezpośrednio.
• Mleko powinno mieć temperaturę pokojową – alternatywnie delikatnie podgrzej je w kąpieli wodnej do 37 °C (99 °F). Unikaj wyższych temperatur: powyżej około 44 °C kultury probiotyczne ulegają uszkodzeniu lub zniszczeniu.

Przygotowanie

1. Otwórz łącznie 7 kapsułek i wsyp proszek do małej miseczki.
2. Dodaj 1 łyżkę inuliny na litr mleka – służy jako prebiotyk i wspomaga wzrost bakterii. Dla osób z nietolerancją fruktozy odpowiednie są alternatywy takie jak GOS lub XOS.
3. Dodaj 2 łyżki mleka do miski i dokładnie wymieszaj, aby nie powstały grudki.
4. Wymieszaj pozostałe mleko i dobrze połącz.
5. Przelej mieszankę do naczynia odpowiedniego do fermentacji (np. szklanego).
6. Włóż do maszyny do jogurtu, ustaw temperaturę na 41 °C (105 °F) i fermentuj przez 36 godzin.

Od drugiej porcji używasz jako startera 2 łyżki jogurtu z poprzedniej partii

Pierwszą porcję przygotowujesz z kapsułek bakteryjnych.

Od drugiego startu używaj jako startera 2 łyżki jogurtu z poprzedniej partii. Dotyczy to także sytuacji, gdy pierwsza partia jest jeszcze rzadka lub nie do końca zwarta. Używaj jej jako startera, jeśli pachnie świeżo, ma łagodnie kwaśny smak i nie wykazuje oznak zepsucia (brak pleśni, niepokojących przebarwień, nieprzyjemnego zapachu).

Na 1 litr mleka:

• 2 łyżki jogurtu z poprzedniej partii

• 1 łyżka inuliny

• 1 litr mleka UHT lub ultrawysoko pasteryzowanego, homogenizowanego mleka pełnego

Jak to zrobić:

1. Włóż 2 łyżki jogurtu z poprzedniej partii do małej miseczki.

2. Dodaj 1 łyżkę inuliny i rozprowadź z 2 łyżkami mleka, aż nie będzie grudek.

3. Wymieszaj pozostałe mleko i dobrze połącz.

4. Wlej mieszankę do naczynia odpowiedniego do fermentacji i umieść w jogurtownicy.

5. Fermentuj w 41 °C przez 36 godzin.

Uwaga: Inulina jest pożywką dla kultur. Do każdego startu dodaj 1 łyżkę inuliny na litr mleka.

W razie pytań chętnie pomożemy mailowo pod adresem team@tramunquiero.com lub przez nasze formularz kontaktowy.

Dlaczego 36 godzin?

Wybór czasu fermentacji jest naukowo uzasadniony: L. reuteri potrzebuje około 3 godzin na podwojenie. W ciągu 36 godzin następuje 12 cykli podwojenia – co odpowiada wykładniczemu namnażaniu i wysokiemu stężeniu probiotycznie aktywnych kultur w gotowym produkcie. Dłuższe dojrzewanie stabilizuje kwasy mlekowe i czyni kultury szczególnie odpornymi.

!Ważne do zapamiętania!

Pierwsza partia często nie wychodzi wielu użytkownikom. Nie należy jej jednak wyrzucać. Zamiast tego zaleca się przygotowanie nowej partii z dwóch łyżek pierwszej partii. Jeśli i ta się nie uda, sprawdź temperaturę swojej jogurtownicy. W urządzeniach, w których można dokładnie ustawić temperaturę, pierwszy start zwykle udaje się dobrze.

Wskazówki dla perfekcyjnych rezultatów

• Pierwsza partia jest zwykle jeszcze trochę rzadsza lub grudkowata. Użyj 2 łyżek poprzedniej partii jako startera do następnej rundy – z każdą nową partią konsystencja się poprawia.
• Więcej tłuszczu = gęstsza konsystencja: Im wyższa zawartość tłuszczu w mleku, tym bardziej kremowy będzie jogurt.
• Gotowy jogurt można przechowywać w lodówce do 9 dni.

Zalecenia dotyczące spożycia:

Codziennie spożywaj około pół filiżanki (ok. 125 ml) jogurtu – najlepiej regularnie, idealnie na śniadanie lub jako przekąskę. Dzięki temu zawarte mikroby mogą się optymalnie rozwijać i trwale wspierać twój mikrobiom.

Produkcja jogurtu z mlekiem roślinnym – alternatywa z mleczkiem kokosowym

Osobom rozważającym użycie roślinnych alternatyw mleka do produkcji jogurtu SIBO z powodu nietolerancji laktozy należy powiedzieć: w większości przypadków nie jest to konieczne. Podczas fermentacji probiotyczne bakterie rozkładają większość zawartej laktozy – gotowy jogurt jest więc często dobrze tolerowany, nawet przy nietolerancji laktozy.

Ci, którzy z powodów etycznych (np. weganie) lub zdrowotnych obaw związanych z hormonami w mleku zwierzęcym chcą unikać produktów mlecznych, mogą sięgnąć po roślinne alternatywy, takie jak mleczko kokosowe. Produkcja jogurtu z mlekiem roślinnym jest jednak technicznie bardziej wymagająca, ponieważ brakuje naturalnego źródła cukru (laktozy), którego bakterie używają jako źródła energii.

Zalety i wyzwania

Zaletą roślinnych produktów mlecznych jest brak hormonów, które mogą występować w mleku krowim. Jednak wiele osób zgłasza, że fermentacja z mlekiem roślinnym często nie działa niezawodnie. Szczególnie mleczko kokosowe ma tendencję do rozwarstwiania się podczas fermentacji – na fazy wodne i tłuszczowe – co może wpływać na teksturę i smak.

Przepisy z żelatyną lub pektyną czasem dają lepsze rezultaty, ale pozostają zawodowe. Obiecującą alternatywą jest użycie mąki guar (Guar Gum), która nie tylko wspomaga pożądaną kremową konsystencję, ale także działa jako prebiotyczne włókno dla mikrobiomu.

Przepis: Jogurt z mleczka kokosowego z mąką guar

Ta baza pozwala na udaną fermentację jogurtu z mleczka kokosowego i może być zaszczepiona wybranym szczepem bakterii – na przykład L. reuteri lub produktem startowym z poprzedniej partii.

Składniki

• 1 puszka (ok. 400 ml) mleczka kokosowego (bez dodatków takich jak ksantan czy gellan, mąka guar jest dozwolona)
• 1 łyżka cukru (sacharozy)
• 1 łyżka surowej skrobi ziemniaczanej
• ¾ łyżeczki mąki guar (nie w formie częściowo hydrolizowanej!)
• Kultura bakterii według wyboru (np. zawartość kapsułki L. reuteri z co najmniej 5 mld CFU)
  lub 2 łyżki jogurtu z poprzedniej partii

Przygotowanie

1. Podgrzewanie
   Podgrzać mleczko kokosowe w małym garnku na średnim ogniu do około 82°C (180°F) i utrzymać tę temperaturę przez 1 minutę.
2. Wmieszanie skrobi
   Cukier i skrobię ziemniaczaną wymieszać podczas mieszania. Następnie zdjąć z ognia.
3. Wmieszaj mąkę guarową
   Po około 5 minutach chłodzenia wmieszaj mąkę guarową. Następnie miksuj co najmniej 1 minutę za pomocą blendera ręcznego lub stojącego – zapewni to jednolitą i gęstą konsystencję (podobną do śmietany).
4. Pozostawić do ostygnięcia
   Pozwól masie ostygnąć do temperatury pokojowej.
5. Dodaj bakterie
   Delikatnie wymieszaj kulturę probiotyczną (nie miksuj).
6. Fermentacja
   Przełóż mieszankę do szklanego naczynia i fermentuj przez 48 godzin w około 37°C (99°F).

Dlaczego mąka guarowa?

Mąka guarowa to naturalne włókno pozyskiwane z nasion guar. Składa się głównie z cząsteczek cukru galaktozy i mannozy (galaktomannan) i służy jako prebiotyczne włókno, które jest fermentowane przez pożyteczne bakterie jelitowe – na przykład do krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych, takich jak masłowy i propionowy.

Zalety mąki guarowej:

• Stabilizacja bazy jogurtowej: Zapobiega oddzielaniu się tłuszczu i wody.
• Działanie prebiotyczne: Wspomaga wzrost korzystnych szczepów bakterii, takich jak Bifidobacterium, Ruminococcus i Clostridium butyricum.
• Lepsza równowaga mikrobiomu: Wspiera osoby z zespołem jelita drażliwego lub luźnymi stolcami.
• Zwiększenie skuteczności antybiotyków: W badaniach zaobserwowano 25% wyższą skuteczność leczenia SIBO (przerost bakteryjny jelita cienkiego).

Ważne: Nie używaj nie częściowo hydrolizowanej formy mąki guarowej – nie ma ona właściwości żelujących i nie nadaje się do jogurtu.

Dlaczego zalecamy 3–4 kapsułki na porcję

Do pierwszej fermentacji z Limosilactobacillus reuteri zalecamy użycie 3 do 4 kapsułek (15 do 20 miliardów JTK) na porcję.

Ta dawka opiera się na zaleceniach dr Williama Davisa, który w swojej książce „Super Gut” (2022) opisuje, że minimalna ilość początkowa wynosząca co najmniej 5 miliardów jednostek tworzących kolonie (JTK) jest niezbędna do zapewnienia udanej fermentacji. Wyższa ilość początkowa, około 15 do 20 miliardów JTK, okazała się szczególnie skuteczna.

Tło: L. reuteri podwaja się mniej więcej co 3 godziny w optymalnych warunkach. Podczas typowego czasu fermentacji wynoszącego 36 godzin dochodzi więc do około 12 podwojeń. Oznacza to, że nawet stosunkowo mała ilość początkowa teoretycznie mogłaby wystarczyć do wytworzenia dużej liczby bakterii.

W praktyce jednak wysoka dawka początkowa jest korzystna z kilku powodów. Po pierwsze zwiększa prawdopodobieństwo, że L. reuteri szybko i dominująco wyprze ewentualne obce drobnoustroje. Po drugie wysoka początkowa koncentracja zapewnia równomierny spadek pH, co stabilizuje typowe warunki fermentacji. Po trzecie zbyt niska gęstość początkowa może prowadzić do opóźnionego rozpoczęcia fermentacji lub niewystarczającego wzrostu.

Dlatego zalecamy użycie 3 do 4 kapsułek do pierwszego zaczynu, aby zapewnić niezawodny start kultury jogurtowej. Po pierwszej udanej fermentacji jogurt zwykle można używać do ponownego zaszczepienia do 20 razy, zanim zalecane będą świeże kultury startowe.

Po 20 fermentacjach zacznij od nowa

Często zadawane pytanie przy fermentacji z Limosilactobacillus reuteri brzmi: jak często można ponownie używać zaczynu jogurtowego, zanim potrzebna będzie świeża kultura startowa? Dr William Davis w swojej książce Super Gut (2022) zaleca, by fermentowany jogurt Reuteri nie był reprodukowany dłużej niż 20 pokoleń (czyli partii) z rzędu. Ale czy ta liczba jest naukowo uzasadniona? I dlaczego właśnie 20 – a nie 10 czy 50?

Co się dzieje podczas ponownego przygotowania?

Jeśli raz przygotujesz jogurt Reuteri, możesz go użyć jako startera do kolejnej partii. Przenosisz wtedy żywe bakterie z gotowego produktu do nowego podłoża (np. mleka lub roślinnych alternatyw). To ekologiczne, oszczędza kapsułki i jest często praktykowane.

Jednak przy wielokrotnym przenoszeniu pojawia się problem biologiczny:
Dryf mikrobiologiczny.

Dryf mikrobiologiczny – jak zmieniają się kultury

Przy każdym przekazaniu skład i właściwości kultury bakterii mogą się stopniowo zmieniać. Powody tego to:

• Spontaniczne mutacje podczas podziału komórek (szczególnie przy dużym obrocie w ciepłym środowisku)
• Selekcja określonych subpopulacji (np. szybciej rosnące wypierają wolniejsze)
• Zanieczyszczenie przez niepożądane mikroby z otoczenia (np. drobnoustroje powietrza, mikroflora kuchni)
• Dostosowania związane z odżywianiem (bakterie „przyzwyczajają się" do określonych gatunków mleka i zmieniają swój metabolizm)

Wynik: Po kilku pokoleniach nie jest już gwarantowane, że ten sam gatunek bakterii – lub przynajmniej ta sama fizjologicznie aktywna odmiana – jest obecna w jogurcie jak na początku.

Dlaczego Dr Davis zaleca 20 pokoleń

Dr William Davis pierwotnie opracował metodę jogurtu L. reuteri dla swoich czytelników, aby celowo korzystać z określonych korzyści zdrowotnych (np. uwalnianie oksytocyny, lepszy sen, poprawa skóry). W tym kontekście pisze, że podejście to działa niezawodnie „około 20 pokoleń”, zanim należy użyć nowej kultury startowej z kapsułki (Davis, 2022).

To nie opiera się na systematycznych testach laboratoryjnych, lecz na praktycznym doświadczeniu z fermentacją i raportach jego społeczności.

„Po około 20 pokoleniach ponownego użycia, twój jogurt może stracić skuteczność lub przestać fermentować niezawodnie. W takim momencie użyj ponownie świeżej kapsułki jako startera.“
— Super Gut, Dr. William Davis, 2022

Liczbę tę uzasadnia pragmatycznie: po około 20 ponownych zaszczepieniach rośnie ryzyko pojawienia się niepożądanych zmian – na przykład rzadszej konsystencji, zmienionego aromatu lub zmniejszonego efektu zdrowotnego.

Czy istnieją badania naukowe na ten temat?

Nie istnieją dotąd konkretne badania naukowe dotyczące jogurtu L. reuteri przez 20 cykli fermentacji. Istnieją jednak badania nad stabilnością bakterii kwasu mlekowego przez kilka przejść:

• W mikrobiologii żywności ogólnie przyjmuje się, że po 5–30 pokoleniach mogą wystąpić zmiany genetyczne – w zależności od gatunku, temperatury, podłoża i higieny (Giraffa i in., 2008).
• Badania fermentacji z Lactobacillus delbrueckii i Streptococcus thermophilus pokazują, że po około 10–25 pokoleniach może nastąpić zmiana wydajności fermentacji (np. mniejsza kwasowość, zmieniony aromat) (O’Sullivan i in., 2002).
• W przypadku Lactobacillus reuteri wiadomo, że jego właściwości probiotyczne mogą się znacznie różnić w zależności od podtypu, izolatu i warunków środowiskowych (Walter i in., 2011).

Dane sugerują, że 20 pokoleń to konserwatywny, rozsądny punkt odniesienia, aby zachować integralność kultury – zwłaszcza jeśli chce się utrzymać efekt zdrowotny (np. produkcję oksytocyny).

Wniosek: 20 pokoleń jako praktyczny kompromis

Czy 20 to „magiczna liczba”, nie da się dokładnie określić naukowo. Ale:

• Wyrzucanie mniej niż 10 partii zwykle jest niepotrzebne.
• Przekroczenie 30 partii zwiększa ryzyko mutacji lub zanieczyszczenia.
• 20 partii to około 5–10 miesięcy użytkowania (w zależności od zużycia) – dobry okres na świeży start.

Zalecenia praktyczne:

Po maksymalnie 20 partiach jogurtu należy rozpocząć nową kulturę starterową z kapsułek – zwłaszcza jeśli chcesz celowo wykorzystać L. reuteri jako „Lost Species” dla swojego mikrobiomu.

Codzienne korzyści z jogurtu SIBO

Odbudowa mikrobiomu z utraconymi gatunkami – z jogurtem zawierającym L. reuteri, L. gasseri i B. coagulans

Mikrobiom odgrywa kluczową rolę dla naszego zdrowia. Wpływa nie tylko na trawienie, ale także na układ odpornościowy i układ nerwowy jelit, który jest ściśle powiązany z mózgiem (Foster i in., 2017). Zaburzenie równowagi mikrobiologicznej, zwłaszcza w jelicie cienkim, może prowadzić do poważnych dolegliwości.

Układ nerwowy jelit (ENS), często nazywany „mózgiem brzucha”, to samodzielny układ nerwowy w przewodzie pokarmowym. Składa się z ponad 100 milionów komórek nerwowych rozmieszczonych wzdłuż całej ściany jelita – więcej niż w rdzeniu kręgowym. ENS samodzielnie kontroluje wiele niezbędnych procesów: reguluje ruchy jelit (perystaltykę), wydzielanie soków trawiennych, ukrwienie błony śluzowej oraz koordynuje części układu odpornościowego w jelitach (Furness, 2012).

Chociaż działa niezależnie, mózg jelitowy jest ściśle połączony z mózgiem za pomocą nerwów, przede wszystkim nerwu błędnego. To połączenie, zwane osią jelito-mózg, wyjaśnia, dlaczego stres psychiczny wpływa na trawienie oraz dlaczego zaburzone mikrobiom wpływa również na nastrój, sen i koncentrację (Cryan i in., 2019).

SIBO (Small Intestinal Bacterial Overgrowth), po polsku przerost bakteryjny jelita cienkiego, oznacza nieprawidłowe zasiedlenie jelita cienkiego zbyt dużą liczbą lub niewłaściwym rodzajem bakterii. Te mikroby zakłócają wchłanianie składników odżywczych i prowadzą do objawów takich jak wzdęcia, bóle brzucha, niedobory składników odżywczych oraz nietolerancje pokarmowe (Rezaie i in., 2020).

Częstą przyczyną SIBO jest spowolniona lub zaburzona motoryka jelit. Ta tak zwana motoryka jelit odpowiada za transport masy pokarmowej falistymi ruchami przez przewód pokarmowy.

Gdy ten naturalny mechanizm oczyszczania, zwany motoryką jelit, jest zaburzony, transport treści jelitowej zwalnia. W efekcie bakterie mogą gromadzić się w jelicie cienkim i namnażać w nietypowo dużej liczbie, co prowadzi do nieprawidłowej kolonizacji. Ta patologiczna proliferacja bakterii jest charakterystyczna dla SIBO i może powodować dolegliwości trawienne oraz stany zapalne (Rezaie et al., 2020).

Również powtarzane podawanie antybiotyków, przewlekły stres lub dieta uboga w błonnik mogą dodatkowo zaburzać równowagę mikrobiomu. Nie tylko przewlekły stres, ale przede wszystkim krótkotrwały stres powoduje, że jelita są mniej aktywne niż zwykle. W sytuacjach stresowych organizm wydziela hormony stresu, takie jak adrenalina i kortyzol, które wpływają na autonomiczny układ nerwowy i wywołują reakcję „wyłączenia”.

W ten sposób zmniejsza się motoryka jelit, ogranicza przepływ krwi w jelitach oraz spowalnia aktywność trawienną, aby zapewnić energię na „walkę lub ucieczkę”. Tymczasowe zahamowanie funkcji jelit sprzyja gromadzeniu się bakterii w jelicie cienkim i może przyczyniać się do powstania nieprawidłowej kolonizacji (Konturek et al., 2011).

Skierowany sposób wsparcia mikrobiologicznej równowagi w jelicie cienkim to przygotowanie probiotycznego jogurtu ze specyficznymi szczepami bakterii. Należą do nich Limosilactobacillus reuteri, Lactobacillus gasseri oraz Bacillus coagulans, trzy probiotyczne mikroby o udokumentowanym potencjale w problemach związanych z SIBO, w tym hamowaniu patogennych drobnoustrojów, modulacji układu odpornościowego oraz ochronie błony śluzowej jelit (Savino et al., 2010; Park et al., 2018; Hun, 2009).

W tym rozdziale dowiesz się, jak łatwo przygotować w domu tzw. jogurt SIBO. Zawarta instrukcja krok po kroku pokazuje, jak celowo fermentować trzy wybrane szczepy, tworząc probiotyczny produkt spożywczy odpowiedni także dla osób z nietolerancją laktozy.

Wzmacnianie mikrobiomu – rola Lost Species

Ludzkie mikrobiom przechodzi głębokie zmiany. Nasz nowoczesny styl życia – charakteryzujący się silnie przetworzoną żywnością, wysokimi standardami higieny, cesarskimi cięciami, skróconym okresem karmienia piersią oraz częstym stosowaniem antybiotyków – spowodował, że niektóre gatunki mikroorganizmów, które przez tysiąclecia były częścią naszego wewnętrznego ekosystemu, dziś prawie nie występują w ludzkim jelicie.

Te mikroby nazywane są „Lost Species” – czyli „utraconymi gatunkami”.

Badania naukowe sugerują, że utrata tych gatunków wiąże się ze wzrostem współczesnych problemów zdrowotnych, takich jak alergie, choroby autoimmunologiczne, przewlekłe stany zapalne, zaburzenia psychiczne i choroby metaboliczne (Blaser, 2014).

Odbudowa mikrobiomu poprzez celowe dostarczanie „Lost Species” otwiera nowe perspektywy w profilaktyce i leczeniu wielu chorób cywilizacyjnych. Reintrodukcja tych dawnych mikroorganizmów – na przykład za pomocą specjalnych probiotyków, fermentowanej żywności czy nawet przeszczepów kału – to obiecująca droga do zwiększenia różnorodności mikrobiologicznej, a tym samym odporności organizmu.

Trzy kluczowe szczepy, silne wsparcie mikrobiomu

Zestaw startowy zawiera Limosilactobacillus reuteri – wyraźnie zdefiniowaną Lost Species, czyli gatunek mikroba, który w nowoczesnych zachodnich ekosystemach jelitowych jest często znacznie zredukowany lub niemal zniknął.

Lactobacillus gasseri występuje rzadziej niż dawniej i w wielu zachodnich mikrobiomach jest rzadki bez zewnętrznego dostarczania, ale nie jest uważany za klasyczną Lost Species.

Bacillus coagulans nie jest typowym drobnoustrojem jelitowym, lecz sporotwórczym drobnoustrojem glebowym, który pojawia się w jelicie tylko okazjonalnie. Nie jest to Lost Species, lecz rzadka, dostarczana gatunek o szczególnych właściwościach stabilizujących jelita.

Ta kombinacja łączy więc klasyczną Lost Species z rzadkimi, ale sprawdzonymi szczepami dla ukierunkowanego i wszechstronnego wsparcia twojego mikrobiomu.

Limosilactobacillus reuteri – kluczowy gracz dla zdrowia

Czym jest Limosilactobacillus reuteri?

Limosilactobacillus reuteri (dawniej: Lactobacillus reuteri) to probiotyczna bakteria, która pierwotnie była stałym składnikiem ludzkiego mikrobiomu – szczególnie u niemowląt karmionych piersią oraz w tradycyjnych kulturach. W nowoczesnych, uprzemysłowionych społeczeństwach została jednak w dużej mierze utracona – prawdopodobnie z powodu cesarskich cięć, stosowania antybiotyków, nadmiernej higieny i ubogiej diety (Blaser, 2014).

L. reuteri wyróżnia się niezwykłą zdolnością: bezpośrednio oddziałuje z układem odpornościowym, gospodarką hormonalną, a nawet ośrodkowym układem nerwowym. Liczne badania pokazują, że ten mieszkaniec mikrobiomu może mieć pozytywny wpływ na trawienie, sen, regulację stresu, wzrost mięśni oraz samopoczucie emocjonalne.

Podsumowanie najważniejszych cech Limosilactobacillus reuteri

• Wspomaga silne mikrobiom
• Stymuluje produkcję oksytocyny przez oś jelito-mózg
• Reguluje układ odpornościowy i działa przeciwzapalnie
• Pogłębia sen
• Wspiera libido i funkcje seksualne
• Wspomaga budowę mięśni
• Pomaga w redukcji tłuszczu trzewnego
• Stabilizuje nastrój
• Poprawia strukturę skóry
• Zwiększa wydolność fizyczną

Lactobacillus gasseri – wszechstronny towarzysz dla jelit i metabolizmu

Czym jest Lactobacillus gasseri?

Lactobacillus gasseri to probiotyczna bakteria, która naturalnie występuje w ludzkim jelicie, ale w nowoczesnych, uprzemysłowionych społeczeństwach jest mniej powszechna niż dawniej (Kleerebezem & Vaughan, 2009). Należy do grupy bakterii kwasu mlekowego i odgrywa ważną rolę w utrzymaniu zdrowej flory jelitowej.

L. gasseri jest znany ze swoich licznych pozytywnych efektów na trawienie, metabolizm i układ odpornościowy. Mimo że nie jest uważany za klasyczną „Lost Species”, jego obecność w jelitach wielu ludzi jest dziś znacznie zmniejszona.

Dlaczego L. gasseri jest istotny?

Lactobacillus gasseri wspiera zdrowie na wiele sposobów, zwłaszcza w odniesieniu do metabolizmu, funkcji jelit i układu odpornościowego. Jego zdolność do redukcji tkanki tłuszczowej i hamowania stanów zapalnych czyni go ważnym probiotykiem dla osób z nadwagą lub problemami metabolicznymi. Chociaż L. gasseri występuje dziś rzadziej niż w tradycyjnych populacjach, nie jest klasycznym przedstawicielem „Lost Species”, lecz cennym uzupełnieniem zdrowego mikrobiomu.

Podsumowanie najważniejszych cech Lactobacillus gasseri:

• Wspomaga zrównoważony mikrobiom jelitowy
• Wspiera produkcję kwasu mlekowego dla regulacji pH
• Pomaga w redukcji tłuszczu brzusznego i trzewnego
• Wspomaga metabolizm
• Przyczynia się do redukcji stanów zapalnych
• Może modulować układ odpornościowy
• Wspiera zdrowie układu trawiennego
• Poprawia ogólne samopoczucie

Bacillus coagulans – wytrzymały pomocnik dla zdrowia jelit i układu odpornościowego

Czym jest Bacillus coagulans?

Bacillus coagulans to sporotwórcza, probiotyczna bakteria, wyróżniająca się wysoką odpornością na ciepło, kwas i przechowywanie (Elshaghabee i in., 2017). W przeciwieństwie do wielu innych probiotyków, B. coagulans szczególnie dobrze przetrwa przejście przez żołądek i może aktywnie rozwijać się w jelitach. Z tych właściwości korzysta się często w suplementach diety i fermentowanych produktach spożywczych.

B. coagulans występuje w tradycyjnych produktach spożywczych, takich jak fermentowane warzywa i niektóre produkty azjatyckie. W znacznym stopniu przyczynia się do stabilności i zdrowia mikrobiomu.

Sporotwórcze bakterie – ogrodnicy mikrobiomu

Sporotwórcze probiotyczne bakterie, takie jak Bacillus coagulans, są w badaniach mikrobiomu uważane za „ogrodników” jelit. Nazwa ta opiera się na ich szczególnej zdolności do aktywnej regulacji ekosystemu mikrobiologicznego i utrzymywania go w zdrowej równowadze. Ich kluczową cechą jest zdolność do tworzenia spor: w reakcji na niekorzystne warunki środowiskowe te mikroby mogą przejść w wysoce odporną formę trwałą, zwaną endosporą.

Ta spora nie jest formą rozmnażania, lecz trybem przetrwania. W formie spory materiał genetyczny jest chroniony w gęstej, wielowarstwowej otoczce, dzięki czemu bakteria przetrwa ekstremalne temperatury, suchość, promieniowanie UV, alkohol, niedobór tlenu, a przede wszystkim kwas żołądkowy.

Sporotwórcy tacy jak B. coagulans przechodzą przez przewód pokarmowy niemal nienaruszeni. Dopiero w jelicie cienkim, w odpowiednich warunkach takich jak wilgotność, temperatura i sole żółciowe, kiełkują i stają się aktywni (Setlow, 2014; Elshaghabee i in., 2017).

Czym różnią się bakterie niesporotwórcze?

W przeciwieństwie do tego, niesporotwórcze gatunki takie jak Limosilactobacillus reuteri czy Bifidobacterium infantis pełnią bardziej wyspecjalizowane funkcje w komunikacji neuroendokrynnej: wpływają na szlaki sygnałowe między jelitami, układem nerwowym i hormonalnym.

Niesporotwórcze probiotyczne bakterie takie jak Limosilactobacillus reuteri i Bifidobacterium infantis aktywnie uczestniczą w regulacji neuroendokrynnej, czyli w precyzyjnym dostosowaniu między układem nerwowym a hormonalnym. Te mikroby produkują prekursory neuroprzekaźników, takie jak tryptofan (prekursor serotoniny) czy GABA (kwas gamma-aminomasłowy) i stymulują przez receptory w jelitach oraz nerw błędny uwalnianie centralnych przekaźników, takich jak serotonina i oksytocyna.

W ten sposób wpływają na procesy emocjonalne i hormonalne, takie jak nastrój, radzenie sobie ze stresem, jakość snu oraz więzi społeczne. Ich wpływ na tzw. oś jelito-mózg jest dobrze udokumentowany i coraz częściej badany terapeutycznie, zwłaszcza w kontekście chorób związanych ze stresem i dolegliwości psychosomatycznych (Buffington i in., 2016; O’Mahony i in., 2015).

Sporotwórcze bakterie takie jak Bacillus coagulans działają głównie lokalnie w jelitach, wspierając równowagę flory jelitowej oraz wzmacniając funkcję ochronną błony śluzowej jelit. W ten sposób wspomagają funkcję bariery jelitowej i pomagają utrzymać szkodliwe mikroorganizmy w ryzach.

W przeciwieństwie do bakterii niesporotwórczych mają one ograniczony bezpośredni wpływ na nadrzędne funkcje organizmu lub komunikację między jelitami a mózgiem. Ich główne działanie odbywa się przede wszystkim w mikrośrodowisku jelit (Elshaghabee i in., 2017; Mazanko i in., 2018).

Inne sporotwórcze bakterie jelitowe

Obok Bacillus coagulans do sporotwórców zaliczają się między innymi następujące gatunki:

• Bacillus subtilis – Mikroorganizm Roku 2023, znany z Nattō, stabilizuje mikrobiom i wytwarza enzymy
• Clostridium butyricum – produkuje butyrat i działa przeciwzapalnie
• Bacillus clausii – sprawdzony przy biegunce po antybiotykoterapii
• Bacillus indicus – wytwarza antyoksydacyjne karotenoidy

Te gatunki są również wysoce odporne i działają regulująco na funkcje immunologiczne, integralność bariery oraz równowagę mikrobiologiczną (Cutting, 2011; Elshaghabee i in., 2017).

Dlaczego Bacillus coagulans jest istotny?

Dzięki swojej wysokiej odporności i probiotycznemu działaniu Bacillus coagulans jest cennym partnerem dla zdrowia jelit, szczególnie u osób z wrażliwym układem trawiennym lub przewlekłymi dolegliwościami jelitowymi. Uzupełnia inne szczepy probiotyczne swoją unikalną zdolnością do pozostawania aktywnym jako przetrwalnik nawet w niesprzyjających warunkach.

Podsumowanie najważniejszych cech Bacillus coagulans:

• Wspiera odbudowę zdrowego mikrobiomu
• Produkuje kwas mlekowy regulujący pH jelit
• Wspomaga trawienie i wchłanianie składników odżywczych
• Moduluje układ odpornościowy i redukuje stany zapalne
• Łagodzi objawy zespołu jelita drażliwego i innych dolegliwości trawiennych
• Przetrwa przejście przez żołądek dzięki tworzeniu przetrwalników
• Jest odporny na wysoką temperaturę i kwasy, co ułatwia przechowywanie
• Stabilizuje florę jelitową poprzez tworzenie przetrwalników
• Wspiera regulację układu odpornościowego
• Pomaga w redukcji stanów zapalnych
• Zwiększa odporność na obciążenia
• Działa pozytywnie na barierę jelitową

Źródła:

• https://innercircle.drdavisinfinitehealth.com/probiotic_yogurt_recipes
• Foster, J. A., Rinaman, L., & Cryan, J. F. (2017). Stres i oś jelita-mózg: Regulacja przez mikrobiom. Neurobiology of Stress, 7, 124–136.
• Furness, J. B. (2012). Układ nerwowy jelitowy i neurogastroenterologia. Nature Reviews Gastroenterology & Hepatology, 9(5), 286–294.
• Cryan, J. F., O’Riordan, K. J., Cowan, C. S. M., Sandhu, K. V., Bastiaanssen, T. F. S., Boehme, M., ... & Dinan, T. G. (2019). Oś mikrobiota-jelita-mózg. Physiological Reviews, 99(4), 1877–2013.
• Rezaie, A., Buresi, M., Lembo, A., Lin, H., McCallum, R., Rao, S., ... & Pimentel, M. (2020). Testy oddechowe oparte na wodorze i metanie w zaburzeniach przewodu pokarmowego: Konsensus północnoamerykański. The American Journal of Gastroenterology, 115(5), 662–681.
• Rezaie, A., Buresi, M., Lembo, A., Lin, H. C., McCallum, R., Rao, S., ... & Pimentel, M. (2020). Testy oddechowe oparte na wodorze i metanie w zaburzeniach przewodu pokarmowego: konsensus północnoamerykański. The American Journal of Gastroenterology, 115(5), 675–684. https://doi.org/10.14309/ajg.0000000000000544
• Konturek, P. C., Brzozowski, T., & Konturek, S. J. (2011). Stres a jelita: patofizjologia, konsekwencje kliniczne, podejście diagnostyczne i opcje leczenia. Journal of Physiology and Pharmacology, 62(6), 591–599.
• Savino, F., Cordisco, L., Tarasco, V., Locatelli, E., Di Gioia, D., & Matteuzzi, D. (2010). Lactobacillus reuteri DSM 17938 w kolce niemowlęcej: randomizowane, podwójnie zaślepione, kontrolowane placebo badanie. Pediatrics, 126(3), e526–e533.
• Park, J. H., Lee, J. H., & Shin, S. C. (2018). Efekt terapeutyczny Lactobacillus gasseri na przewlekłe zapalenie jelita grubego i mikrobiotę jelitową. Journal of Microbiology and Biotechnology, 28(12), 1970–1979.
• Hun, L. (2009). Bacillus coagulans znacząco poprawił ból brzucha i wzdęcia u pacjentów z IBS. Postgraduate Medicine, 121(2), 119–124.
• Kadooka, Y., Sato, M., Imaizumi, K. i in. (2010). Regulacja otyłości brzusznej przez probiotyki (Lactobacillus gasseri SBT2055) u dorosłych z tendencją do otyłości w randomizowanym badaniu kontrolowanym. European Journal of Clinical Nutrition, 64(6), 636-643.
• Kleerebezem, M., & Vaughan, E. E. (2009). Probiotyki oraz jelitowe Lactobacilli i Bifidobacteria: molekularne podejścia do badania różnorodności i aktywności. Annual Review of Microbiology, 63, 269–290.
• Park, S., Bae, J.-H., & Kim, J. (2013). Wpływ Lactobacillus gasseri BNR17 na masę ciała i tkankę tłuszczową u myszy z otyłością wywołaną dietą. Journal of Microbiology and Biotechnology, 23(3), 344-349.
• Kim, H. S., Lee, B. J., & Lee, J. S. (2015). Lactobacillus gasseri wspomaga funkcję bariery jelitowej w komórkach Caco-2. Journal of Microbiology, 53(3), 169-176.
• Matsumoto, M., Inoue, R., Tsukahara, T. i in. (2008). Wpływ mikrobioty jelitowej na metabolom światła jelita. Scientific Reports, 8, 7800.
• Mayer, E. A., Tillisch, K., & Gupta, A. (2014). Oś jelito-mózg i mikrobiota. The Journal of Clinical Investigation, 124(10), 4382–4390.
• Elshaghabee, F. M. F., Rokana, N., Gulhane, R. D., Sharma, C., & Panwar, H. (2017). Probiotyki Bacillus: Bacillus coagulans, potencjalny kandydat do żywności funkcjonalnej i farmaceutyków. Frontiers in Microbiology, 8, 1490.
• Shah, N., Yadav, S., Singh, A., & Prajapati, J. B. (2019). Skuteczność Bacillus coagulans w poprawie zdrowia jelit: przegląd. Journal of Applied Microbiology, 126(4), 1224-1233.
• Ghane, M., Azadbakht, M., & Salehi-Abargouei, A. (2020). Wpływ suplementacji Bacillus coagulans na aktywność enzymów trawiennych i mikrobiotę jelitową: przegląd systematyczny. Probiotics and Antimicrobial Proteins, 12, 1252–1261.
• Majeed, M., Nagabhushanam, K., & Arshad, M. (2018). Immunomodulujące działanie Bacillus coagulans w zdrowiu i chorobie. Microbial Pathogenesis, 118, 101-105.
• Khatri, S., Mishra, R., & Jain, S. (2019). Bacillus coagulans w leczeniu zespołu jelita drażliwego: randomizowane badanie kontrolowane. Clinical and Experimental Gastroenterology, 12, 69–76.
• Buffington, S. A. i in. (2016). Odtworzenie mikrobioty odwraca społeczne i synaptyczne deficyty u potomstwa wywołane dietą matki. Cell, 165(7), 1762–1775.
• Cutting, S. M. (2011). Probiotyki Bacillus. Food Microbiology, 28(2), 214–220.
• Elshaghabee, F. M. F. i in. (2017). Bacillus jako potencjalne probiotyki: stan, obawy i perspektywy na przyszłość. Frontiers in Microbiology, 8, 1490.
• Ghelardi, E. i in. (2015). Wpływ zarodników Bacillus clausii na skład i profil metaboliczny mikrobioty jelitowej. Frontiers in Microbiology, 6, 1390.
• Hong, H. A. i in. (2005). Zastosowanie bakterii tworzących zarodniki jako probiotyków. FEMS Microbiology Reviews, 29(4), 813–835.
• Mazanko, M. S. i in. (2018). Właściwości probiotyczne bakterii Bacillus. Veterinaria i Kormlenie, (4), 30–35.
• O'Mahony, S. M. i in. (2015). Mikrobiom i choroby dziecięce: nacisk na oś mózg-jelita. Birth Defects Research Part C, 105(4), 296–313.
• Setlow, P. (2014). Kiełkowanie zarodników gatunków Bacillus: co wiemy, a czego nie wiemy. Journal of Bacteriology, 196(7), 1297–1305.
• Buffington SA i in. (2016): Odtworzenie mikrobioty odwraca społeczne i synaptyczne deficyty u potomstwa wywołane dietą matki. Cell 165(7): 1762–1775.
• O’Mahony SM i in. (2015): Mikrobiom i choroby dziecięce: nacisk na oś mózg-jelita. Birth Defects Research Part C 105(4): 296–313.
• Elshaghabee FMF, Rokana N, Gulhane RD, Sharma C, Panwar H. Probiotyki Bacillus: przegląd. Front Microbiol. 2017;8:1490. doi:10.3389/fmicb.2017.01490
• Mazanko MS, Morozov IV, Klimenko NS, Babenko VA. Immunomodulujące działanie zarodników Bacillus coagulans w jelicie. Mikrobiologia. 2018;87(3):336–343. doi:10.1134/S0026261718030148